Բլեզ Պասկալ

 

Ֆրանսիացի մաթեմատիկոս, ֆիզիկոս, գրող և փիլիսոփա: Հիդրոստատիկայի հիմնական օրենքի հեղինակը:

Պասկալն իր տաղանդով և արտակարգ ընդունակություններով աչքի է ընկել դեռ մանկությունից: Երբ  3 տարեկան էր, մահանում է մայրը, և հայրը միայնակ է զբաղվում 3 երեխաների դաստիարակությամբ և կրթությամբ:

1634 թ., երբ Պասկալը 11 տարեկան էր մի ճաշկերույթի ժամանակ ինչ-որ մեկը պատահաբար պատառաքաղով հարվածում է ափսեին և այն բարձր զրնգում է: Սակայն հյուրը մատներով հպվեց ափսեին, և զրնգոցն անհետացավ: Այս երևույթն այնքան հետաքրքրեց պատանուն, որ նա լրջորեն զբաղվեց այդ երևույթի հետազոտությամբ և հետագայում արդյունքը  ներկայացրեց «Ձայների մասին տրակտատում»: 

17 տարեկանում Պասկալը հրատարակեց «Կոնական հատույթների մասին տեսության փորձը» աշխատությունը, որտեղ շարադրել էր պրոեկտիվ երկրաչափության հիմնական թեորեմներից մեկը (Պասկալի թեորեմ):

1640-1642 թթ Պասկալն աշխատում է իր գումարող մեքենայի վրա: Սարքն ուներ արկղի տեսք, որի ներսում գտնվում էին բազմաթիվ ատամնանիվներ: Մաթեմատիկական գործողությունները կատարվում էին անիվների պտույտով:

Hunter Patch Adams

I would like that we had such a doctor because he not only heals but also makes us happy

Անտեսանելի Տոնինոն Գլուխ 2

Փորձիր գնահատական տալ Տոնինոյի արարքներին. ինչպես էր օգտագործում իրեն տրված հնարավորությունը:

2

Ինչպիսի կերպար էր ուսուցիչը. պատասխանդ հիմնավորիր մեջբերումներով:

 

Համեմատիր Տոնինոյի ուսուցչին քո ուսուցիչների հետ. որոնք են նմանություններն ու տարբերությունները:

Red Nose Day

Since its launch in 1988, Red Nose Day has become something of a British institution. It’s the day, every two years, when people across the land can get together and do something funny for money at home, school and work.

There’s a fantastic night of TV on the BBC, with comedy and entertainment to inspire the nation to give generously.

Comic Relief spends the money raised by Red Nose Day to help people living tough lives across the UK and Africa.

.     В богатом, торговом славянском городе жил богатый купец. Как его звали?

Уседом

2.     Что имел у себя дома богатый купец?

Конюшню

3.     Откуда вечером возвращался купец, что ему пришлось ехать через темный лес?

С базара

4.     С кем ехал купец через лес?

один

5.     Что произошло с купцом в лесу?

выскочило шестеро плечистых молодцов со зверскими лицами, в мохнатых шапках, с рогатинами, топорами и ножами в руках;

6.     Кто помог купцу?

любимый конь.

7.     Несмотря на свою усталость, конь …

мчался, как стрела

8.     Когда Уседом въезжал в родимую Винету на своем добром коне…

конь падал от усталости;
из глаз лошади текли слезы;
пена клочьями валилась на землю;
бока лошади тряслись от усталости.

9.     За спасение купец обещал лошади…

никогда не продавать и не дарить никому своего верного коня, отпускать коню по три меры лучшего овса

10.  Что же случилось с лошадью?

ослепла

Խտություն

Նյութի խտություն

Մարմինները պատրաստվում են տարբեր նյութերից: Նկարում պատկերված են՝ ա) նույն ծավալն ունեցող մարմիններ, որոնք ունեն տարբեր զանգվածներ և բ) տարբեր ծավալ ունեցող մարմիններ, որոնց զանգվածները հավասար են:

Այս դեպքերին կարող ենք ավելացնել ևս մեկը՝ միևնույն նյութից պատրաստված մարմիններից ավելի մեծ զանգված ունի այն մարմինը, որի ծավալը մեծ է:

Այս ամենը կարելի բացատրել, ծանոթանալով նյութի կարևոր բնութագրերից մեկի՝ խտության հետ:

Մարմնի զանգվածի և ծավալի հարաբերությունը կոչվում է նյութի խտություն:

Այսինքն,   խտություն=զանգվածծավալ

Կիրառենք ընդունված նշանակումները. m`զանգված, V` ծավալ, ρ` խտություն,

կստանանք.  ρ=mV

Ուշադրություն

Այստեղից երևում է, որ նյութի խտությունը  թվապես հավասար է միավոր ծավալով նյութի զանգվածին:

Խտության միավոր

Միավորների ՄՀ-ում զանգվածի միավորը 1 կգ-ն է, իսկ ծավալինը` 1 մ3-ը, ուստի նյութի խտության միավորը կլինի 1 կգմ3:

Գործնականում խտությունը հաճախ արտահայտում են նաև 1 գսմ3-ով: Հաշվի առնելով, որ 1 գ = 0,001 կգ, 1սմ3 = 0,000001մ3, կստանանք, որ 1կգմ3 = 0,001գսմ3:

Այն շարժումը, որի ընթացքում մարմինը կամայական հավասար ժամանակամիջոցներում անցնում է հավասար ճանապարհներ, կոչվում է հավասարաչափ շարժում:

Հավասարաչափ են շարժվում, օրինակ՝  ժամացույցի սլաքների ծայրակետերը, գրեթե հավասարաչափ է շարժվում Երկիրն Արեգակի շուրջը, հավասարաչափ են ընկնում՝ անձրևի կաթիլները, գազավորված ջրում բարձրանում պղպջակները և այլն:

Հավասարաչափ շարժման արագություն

Հավասարաչափ շարժման սահմանումից բխում է, որ կամայական ժամանակում մարմնի անցած ճանապարհի և այդ ժամանակամիջոցի հարաբերությունը հաստատուն մեծություն է: Այն ցույց է տալիս մարմնի անցած

ճանապարհը միավոր ժամանակում և կոչվում է հավասարաչափ շարժման արագություն:

Հավասարաչափ շարժման արագություն կոչվում է այն ֆիզիկական մեծությունը, որը հավասար է կամայական ժամանակամիջոցում մարմնի անցած ճանապարհի և այդ ժամանակամիջոցի հարաբերությանը:

Հավասարաչափ շարժման արագությունը այդ շարժման կարևոր բնութագիրն է: Այն քանակապես բնութագրում է  մարմնի արագ կամ դանդաղ շարժվելը: Որքան մեծ է մարմնի արագությունը, այնքան այն ավելի արագ, այսինքն, ավելի փոքր ժամանակահատվածում է անցնում հետագծի տվյալ տեղամասը:

Օրինակ

Միևնույն հեռավորությունը սպորտային ավտոմեքենան ավելի արագ է անցնում, քան բեռնատարը, որովհետև նրա արագությունն ավելի մեծ է:

Մարմնի արագությունը որոշելու համար պետք է չափել հետագծի կամայական տեղամասի երկարությունը և այն բաժանել այդ տեղամասն անցնելու ժամանակամիջոցին:

Արագություն = ճանապարհ/ժամանակամիջոց

Ներմուծելով նշանակումներ, կստանանք՝  v=S/t

Արագության միավորը

Միավորների ՄՀ -ում արագության միավորը 1 մ/վ է: Դա այն հավասարաչափ շարժման արագությունն է, որի դեպքում մարմինը 1 վ-ում անցնում է 1 մ ճանապարհ։

Գործնականում հաճախ օգտագործում են նաև արտահամակարգային միավորներ՝ կմ/ժ , կմ/վ , սմ/վ  և այլն:
Արտահամակարգային միավորներն ընդունված է արտահայտել միջազգային համակարգի միավորներով:

Օրինակ

54 կմ/ժ =54.000 մ/3600 վ =54⋅(1/3,6) մ/վ =15 մ/վ

15 մ/ր =15⋅(1/60) մ/վ =0.25 մ/վ և այլն:

Այն շարժումը, որի ընթացքում մարմինը կամայական հավասար ժամանակամիջոցներում անցնում է հավասար ճանապարհներ, կոչվում է հավասարաչափ շարժում:

Հավասարաչափ են շարժվում, օրինակ՝  ժամացույցի սլաքների ծայրակետերը, գրեթե հավասարաչափ է շարժվում Երկիրն Արեգակի շուրջը, հավասարաչափ են ընկնում՝ անձրևի կաթիլները, գազավորված ջրում բարձրանում պղպջակները և այլն:

Հավասարաչափ շարժման արագություն

Հավասարաչափ շարժման սահմանումից բխում է, որ կամայական ժամանակում մարմնի անցած ճանապարհի և այդ ժամանակամիջոցի հարաբերությունը հաստատուն մեծություն է: Այն ցույց է տալիս մարմնի անցած

ճանապարհը միավոր ժամանակում և կոչվում է հավասարաչափ շարժման արագություն:

Հավասարաչափ շարժման արագություն կոչվում է այն ֆիզիկական մեծությունը, որը հավասար է կամայական ժամանակամիջոցում մարմնի անցած ճանապարհի և այդ ժամանակամիջոցի հարաբերությանը:

Հավասարաչափ շարժման արագությունը այդ շարժման կարևոր բնութագիրն է: Այն քանակապես բնութագրում է  մարմնի արագ կամ դանդաղ շարժվելը: Որքան մեծ է մարմնի արագությունը, այնքան այն ավելի արագ, այսինքն, ավելի փոքր ժամանակահատվածում է անցնում հետագծի տվյալ տեղամասը:

Օրինակ

Միևնույն հեռավորությունը սպորտային ավտոմեքենան ավելի արագ է անցնում, քան բեռնատարը, որովհետև նրա արագությունն ավելի մեծ է:

Մարմնի արագությունը որոշելու համար պետք է չափել հետագծի կամայական տեղամասի երկարությունը և այն բաժանել այդ տեղամասն անցնելու ժամանակամիջոցին:

Արագություն = ճանապարհ/ժամանակամիջոց

Ներմուծելով նշանակումներ, կստանանք՝  v=S/t

Արագության միավորը

Միավորների ՄՀ -ում արագության միավորը 1 մ/վ է: Դա այն հավասարաչափ շարժման արագությունն է, որի դեպքում մարմինը 1 վ-ում անցնում է 1 մ ճանապարհ։

Գործնականում հաճախ օգտագործում են նաև արտահամակարգային միավորներ՝ կմ/ժ , կմ/վ , սմ/վ  և այլն:
Արտահամակարգային միավորներն ընդունված է արտահայտել միջազգային համակարգի միավորներով:

Օրինակ

54 կմ/ժ =54.000 մ/3600 վ =54⋅(1/3,6) մ/վ =15 մ/վ

15 մ/ր =15⋅(1/60) մ/վ =0.25 մ/վ և այլն: